Kapitalizmin kendisine pazar oluşturup daha fazla ürün çeşidini büyük miktarlarda satma telaşı, yapılan araştırmaları da yönlendirmektedir. Uluslararası İlişkiler bağlamında Kritik teorinin en zihin açıcı yaklaşımlarından birisi de bilimin getirdiği imkanların hegamon güçler tarafından daha fazla sayıda insanın üstünde hakimiyet kurulabilmesi amacıyla kullanılmasıdır. İnsanların kalıplar içine yerleştirilerek değerlendirilmesi pazarı belirleyen sınırların çizilmesi anlamına geldiğinden zihinlerin güdükleşmesine yol açmaktadır. Hem üretici hem de tüketici üçüncü dinamik güçler tarafından yönetilmektedir. Böylece Smith’in “görünmeyen el” kavramından içerik olarak uzaklaşan ve icraası açısından
benzeşen bir durum sergilemektedir. Pazarın merkezinin bu eğilimlere göre şekillenişi beraberinde merkez-dışında yeni boşluklar ortaya çıkarır. İşte bu alanlarda teşebbüs-ü şahsi kişiler için fırsatlar bulunmaktadır. Değerli okuyucu yukarıdaki yazdıklarımı okuyacak kadar azimli isen MediaCat tarafından aşağıda yapılmış araştırmayı da okuyup eğlenmeyi hakediyorsun demektir.
MediaCat Temmuz sayısının kapak konusu “Bir Türk’ün Bir Haftası”. “Ortamala bir Türk nasıl biri? Haftanın hangi günleri hangi medya tüketim davranışlarını sergilemeye eğilimli? Alışveriş yapma konusunda hangi günler daha faal, hangi günler daha pasif? gibi sorulara yanıtlar sunan yazıda ortalama Türk’ün bir hafta boyunca tek tek hergün neler yaptığına dair bilgiler de sunuluyor.
ORTALAMA TÜRK KİMDİR?
TGI Türkiye Araştırması verilerine göre on beş yaş ve üzeri kent nüfusundan ortalama Türk, yaklaşık 38 yaşında. Ortalama olarak 1,69 m boyunda ve 69 kg ağırlığında. Kadınsa boy ortalaması 1,63 m, kilosu 65 kg; erkekse ortalama 1,72 m boyunda ve 73 kg ağırlığında.
On erkekten beşi, on kadından biri tam zamanlı bir işte çalışıyor. Kadınlar çoğunlukla evde. Yüz Türk’ten 12’si üniversite mezunu. Erkekse bu oran yüzde 16’ya çıkar, kadınsa yüzde 8’e düşer. Bu böyle olduğu için kadınlar daha çok evdedir ve evde mevcut olanla daha çok ilgilidir.
100 Türk’ten 13’ü Türkiye sınırlarında konuşulan etnik dillerden birini, dokuzu ise batı dillerinden birini bilir. Dilsel bir yakınlık kurabilirse insanlarla, bu dışarıya doğru olmaktan çok içeriye doğrudur. Ortalama hane büyüklüğü 3,9 kişi, hanede yaşayan 15 yaş ve üzeri kişi sayısı ortalama 2,8 kişidir.
Ortalama bir Türk ailesi anne, baba ve çocuklardan oluşur. Türklerin yüzde 67’si anne, baba ve çocuklardan oluşan ailelerde yaşar. Sadece eşlerden oluşan ailelerde yaşayanlar yüzde 14, büyükanne ve büyükbabanın da aile ile birlikte olduğu büyük ailelerde yaşayanlar ise yüzde 7’dir. Arkadaşları ile oturanlar 15 yaş ve üzeri kent nüfusunda yüzde 2 civarındadır. Yalnız yaşamak marjinaldir.
Ortalama her on Türk’ten dördü son bir yıl içinde iş değiştirmiş, 2,5’i ilk defa işe başlamıştır. Her on Türk’ten 3,5’i son bir yıl içinde taşınmış, yaklaşık 5’i evde tadilat gibi düzenlemeler yapmıştır.
Her iki Türk’ten biri boş zamanını televizyon izleyerek geçirir. Her üç Türk’ten biri boş zamanlarında aile ve akrabaları ile birliktedir. Her beş Türk’ten biri boş zamanını uyuyarak geçirir. Her on Türk’ten biri boş zamanında yürüyüşe çıkar, internete bağlanır ya da kitap okur. Boş zamanı olan her yirmi Türk’ten biri alışverişe, her yüz Türk’ten üçü sinemaya ya da maça gider.
Her dört Türk’ten biri tatil yapar. Her yirmi Türk’ten biri tatil için yurt dışına gider. Tatil yapan her üç Türk’ün ikisi deniz kıyısına gider. Tatil yapan her on Türk’ten biri tatilde dağa gider. Tatil yapan her yüz Türk’ten yedisi tatilde dini mekanları ziyaret eder ve her yüz Türk’ten biri tatilde tarihi ve kültürel mekanlara gider.
Her yüz Türk’ten 35’inin banka hesabı, 24’ünün kredi kartı, 16’sının mağaza kartı vardır. Her dört Türk’ten biri hayatında en az bir defa şans oyunu oynamıştır. Ortalama Türk’ün hayatı ev eksenlidir. Hayatına önemli ölçüde evin kapısından girebilen durumlar dahil olabilir.
ORTALAMA TÜRK’ÜN ZAMAN VE MEKAN KULLANIMI
Ortalama bir Türk’ün haftasında günler genel olarak birbirine benzer. Ev en fazla vakit geçirilen, dışarıya çıkıldıysa mümkün olduğunca çabuk dönülen yerdir. Çarşamba ve Perşembe günleri evden nispi olarak biraz daha geç çıkar. Cumartesi ve Pazar günleri evden daha geç, öğlen gibi çıkar ve daha erken döner.
Yalnızlık ortalama bir Türk için sıradışıdır. Ortalama bir Türk yalnız kalamaz, mutlaka birileriyle birliktedir. Birlikte olunan kişiler arasında aile önceliklidir. Ortalama bir Türk geçirebildiği kadar zamanı ailesiyle birlikte geçirir. Ortalama bir Türk’ün en az yalnız kalabildiği günler Cumartesi ve Pazar günleridir.
Akşam yemeği evi zamana ve herkesi eve kilitleyen zaman aralığıdır. Ortalama bir Türk için her şeyin zaman aralığı yerinden oynayabilir ama akşam yemeği zaman aralığı değişmeksizin yerinde durur. Arkadaşlarla geçirilen zaman dilimi en sistematik eğridir, çan şeklindedir. Gün içinde yükselir, akşam yemeği zaman aralığı ile eşzamanlı sona erer. Bu eğrinin, hafta içi ya da hafta sonu, istisnası yoktur. Cumartesi ve pazar günleri biraz daha düşük seyreder.
Ortalama Türk’ün zaman ile ilişkisi gevşektir. Planlarla ilgili net saatler değil, saat aralıkları söz konusu olabilir. Eylemler belli zaman aralıkları dahilinde, ancak zamansal olarak bir kayma ile gerçekleşir. Örneğin hafta içinde de hafta sonunda da ortalama bir Türk çoğunlukla evde vakit geçirir ve evin dışındaysa mümkün olduğunca erken eve dönmeye çalışır. Evden hafta içinde daha erken, hafta sonunda daha geç çıkar. Ancak dışarıda geçirebileceği ortalama süre ve evde olacağı zaman genel olarak bellidir. Ortalama bir Türk’ün saati ailesine ve eve kuruludur.
Kitap okumak ortalama Türk’ün günlük rutinine aykırıdır. Haftalık rutini içinde en düzensiz tutum, seyri olmayan eğri, kitap okuma davranışında görünür. Kitap okumak kararsızlıktır ortalama bir Türk için, tutunulabilen bir yer değildir.
ORTALAMA TÜRK VE MODERNİZM
Ortalama bir Türk modernizme entegre değildir. Hayata geçirdiği, kullanımlık değil, tadımlık bir modernizmdir. Hareket ettiğinde ulaştığı sonuç bir değişim değil, hareket halindeki bir eşdengedir. Ortalama bir Türk ile konuşurken bu eşdengenin salınım imkanları gözetilmelidir.
Ortalama Türk kımıldamaz, mecbursa az kımıldar. Zamanı esnettiğinde çeperlerinin sınırlarına yakın esnetir. Bu nedenle ortalama Türk değişime çok yatkın değildir.
Ortalama bir Türk zamanı kullanmaz, zamanı geçirilebilir hale getirir. Bu durum zaman aralıklarını esnetmek konusundaki girişimlerinin temel nedenidir. Zaman, ortalama Türk için dışına çıkabileceği bir mekandan çok içinde dolanabileceği bir yerdir.
Ortalama Türk arkadaşlarından çok ailesiyle zaman geçirir. Arkadaşlığın, akşam yemeğine ayrılan zaman aralığı sonrasında internet arkadaşlık için bir imkan değilse, mesai saatleri ile bağlantısı vardır.
Aile, ortalama Türk’ün hayatında, her şeyin olup bittiği yerdir. Kanaat önderidir, karar alıcıdır, büyük yasadır. Ortalama bir Türk’ün hayatına katılmaya hevesli her türlü yeniliğin, kendini konumlandırabilmek için, bu büyük yasanın teamüllerine uygunluğundan emin olması gerekir.
Yazının tamamını ve ortalama bir Türk’ün bir hafta boyunca tek tek hergün neler yaptığına dair bilgileri MediaCat Temmuz sayısında bulabilirsiniz.
