Şimdi Sosyal Bilimler içindeki method farklılıkları bana bile ilginç geliyor. Neyse başlıkta gördüğünüz kelime Ceteris Paribus’un İngilizce açıklaması için şuraya bakabilirsin.Efendim bu Latince deyimin Türkçesini biz daha ziyade Kimya’da kullandığımı NŞA kelimesi ile tanımlayabiliriz. Kelimesi kelimesine şöyle demek: Diğer bütün şeyler eşitse!
Bunu daha ziyade İktisatçıların kullandığı bir kavramdır. Genel olarakta biftek üretimin artımı örneğiyle Ceteris Paribus kavramını anlatırlar. Ancak bu kavramın kullanımıyla ilgili akademik makalelerde “Ceteris is not always Paribus” ifadesini görebilirsiniz. Bu da şu demektir. Diğer şeyler her zaman eşit değildir. İşte tam burası benim en çok sevdiğim yer. Niye diyeceksiniz; çünkü ben sosyal bilimlerde “chaos teorisi” ve “kelebek etkisine” inanırım. Çok çok basit anlatımıyla Japonya’da kanat çırpan kelebek’in Afrika’da hortum yapacağı kavramını seven biriyim.
Amerika’nın son günlerde dünyada uyguladığı politikası ise hakikaten Ceteris Paribus cinsinden değerlendirilebilir. Çünkü ABD İran sorununu Şii dünyasından ayrı olarak çözmek istiyor. Ya da Iraq problemini çözerken Suriye’yi ihmal etmek istiyor. Ya da Afganistan problemini İran’dan ayrı değerlendiriyor. Herşeyden öte Filistin sorununu bütün bunlardan izole ederek çözmeye çalışmak bence bu anlayışın en büyük problemi. Eğer uluslararı ilişkiler bir sistem ise, her hangi bir çarkın hareketinin başka çarkları döndürmeyeceğini düşünmek bana çok akılcı gelmiyor.
