Şem u Pervane

Geceleri ışık ve ateş etrafında çırpınıp uçarak kendisini ateş içine atan ve Farsça’da olduğu gibi dilimizde de pervane diye bilinen küçük kelebeklere denir. Ateşe çarptıktan sonra kanatlarını yayıp döşendiği için feraşe diye isimlendirilmiştir.

Can ile Canan arasındaki her zaman Şem ile Pervane ilişkisiyle anlatılmıştır. Can dünyanın karanlığında Canan’ın aşkıyla aydınlanır. Pervane karanlık gecelerde aşık olma arzusuyla şem(ateş) arayarak dolaşır. Küçük bir mum ya da büyük bir ateş onun etrafında dönmeye başlar. Sayısız dönüşler yapar. Şem’in üzerinden geçer ve yanından uçar. Yüz vermeyen aşığını ikna etmeye çalışan bir delikanlı gibi etrafında dört döner..

Artık tek gördüğü ateştir, halbuki o ateş pervanenin zayıf kanatlarını hızlıca yakacaktır. Ateş’e olan aşkı hayatına malolacaktır. Bu pervanenin umrunda değildir. O sadece aşkın ateşinde yanmayı ve aşkı ile bütünleşmeyi arzulamaktadır.

Şeyh Sadi feryadıyla meşhur olan bülbüle aşkı öğretmek için:

Ey murğ-i seher zi-pervâne biyâmuz
K’ân sûhterâ can şüd ü âvâz neyâmed

“Ey seher kuşu! Aşkı pervaneden öğren.
Zira o yanmışın canı gitti de sesi çıkmadı”.

Yani sen de onun gibi can verde feryat edip durma! demiştir. Bu aşk kimi zaman Allah aşkı kimi zaman insani bir aşk olmuştur.


Bu arada yukarıdaki fotoğrafta ateşin ortasında gördüğünüz gölge bir pervanedir. En sonunda hepsi ateşe dalmaz mı?

Gelelim beni bütün bunlara yazmaya iten sebebe..

Bildiğiniz gibi bu günlerde en sevdiğim gruplardan Yüksek Sadakat. Bu grubun Pervane isimli şarkısını daha önceleri yazmıştım. Şarkının şöyle bir nakaratı var:

Sen parla ben döneyim aşkının etrafında,
Bir yanıp bir söneyim alacakaranlıkta.
Sen parla ben döneyim aşkının etrafında,
Bir yanıp bir söneyim alacakaranlıkta.

Şimdi buradaki bir yanıp sönmek ateşe dalıp tutuşmak ve sonra sönmek ve sonra tekrar ateşe dalmak manasında ise evet çok güzel. Eğer ateşböceği iması varsa çok garip..

Sizce hangisi?

Share

One thought on “Şem u Pervane”

  1. Daha önce de fikrimi belirttiğim üzere zannımca ateşe dalan, sonrasında yanan ve sönmekten bahsedilmekte. Çünkü diğer türlü mana taşıması biraz garip kaçardı bu sözlere.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.