Bu günlerde ne üniversitelerimizin entellektüellikten ve hayatın gerçekliğinden ne derece faydalandığını düşünüyordum. Bütün bunları düşünmeme sebep olan internette tavsiye üzerine bulduğum bir kitap. Ronald Gross tarafından yazılmış Independent Scholar’s Hanbook. Sorular üretin diyor ve düşünün. Basit gerçeklikleri.. İnsanlar üniversitede olmasa bile entellektüel (ne olduğu konusunda henüz bir yargıya varamadım) olabilir diyor Gross..Aklıma gelmişken internet’te rahatca bulunuyor ama ulaşamazsanız lütfen bana bir comment atın 🙂
Günün sorusu şeklinde düşündüklerimi yazdığım kartlardaki soruları etrafa sormaya başaladım. Alışılmadık tepkiler aldım.Etimoloji ile hakkında bugün Nişanyan yazmış. Bilgilerimi tazelemiş oldum.
Universus Latince sıfat, “hepsi bir yerde, hep beraber, topluca”. Universus mundus deyimi felsefede “varolan şeylerin tümü, bütün dünya” anlamında kullanılmış. Fransızca erken metinlerde aynen universe monde diye geçer, ama 1550’lerden itibaren universe (daha sonra univers) tek başına aynı işi görür olmuş. İngilizcesi de universe, yani evren.
Universitas başka, evrenle alakası yok, “birlik, dernek, cemiyet”. Ortaçağ hukukunda “tüzel kişilik sahibi lonca” için kullanılan bir tabir. Galiba ilk kez 1160’larda Paris’te, ya da ondan beş on yıl önce İtalya’daki Bologna’da ders okutan hocalar bir araya gelip haklarını daha iyi korumak ve kim ders verebilir kim veremez meselesini kurala bağlamak için bir universitas kurmuşlar. Bir de resmî berat almışlar ki, eşrafı, derebeysi, kilisesi, paşası, eşkiyası şusu busu işlerine karışmasın, kendi koydukları kurallar çerçevesinde serbestçe ders verebilsinler.
Bu tanımda iki unsur dikkatimi çekti. Önce ders verenler bir güç alanı oluşturuyorlar. Bu alana kimin girip giremeyeceğine karar veriyorlar. Yani güçlerini eğer varsa bilgeliklerini kimlerle paylaşacaklarını sorguluyorlar. Ardından kimse onlara karışmasın diye başka güç odaklarıyla anlaşmalar yapıyorlar. Günümüzde devlet onlara karışmasın diye devletin gücünü tanıyorlar.
Bir yerlerde birşeyler yanlış gitmiş ama nerede bilmiyorum. Tek bildiğim açılmayan iki şey çok tehlikelidir:
-Paraşüt
ve
-Zihin..
İkisi de ölümcül olabiliyor.
