Şem u Pervane

Geceleri ışık ve ateş etrafında çırpınıp uçarak kendisini ateş içine atan ve Farsça’da olduğu gibi dilimizde de pervane diye bilinen küçük kelebeklere denir. Ateşe çarptıktan sonra kanatlarını yayıp döşendiği için feraşe diye isimlendirilmiştir.

Can ile Canan arasındaki her zaman Şem ile Pervane ilişkisiyle anlatılmıştır. Can dünyanın karanlığında Canan’ın aşkıyla aydınlanır. Pervane karanlık gecelerde aşık olma arzusuyla şem(ateş) arayarak dolaşır. Küçük bir mum ya da büyük bir ateş onun etrafında dönmeye başlar. Sayısız dönüşler yapar. Şem’in üzerinden geçer ve yanından uçar. Yüz vermeyen aşığını ikna etmeye çalışan bir delikanlı gibi etrafında dört döner..

Artık tek gördüğü ateştir, halbuki o ateş pervanenin zayıf kanatlarını hızlıca yakacaktır. Ateş’e olan aşkı hayatına malolacaktır. Bu pervanenin umrunda değildir. O sadece aşkın ateşinde yanmayı ve aşkı ile bütünleşmeyi arzulamaktadır.

Şeyh Sadi feryadıyla meşhur olan bülbüle aşkı öğretmek için:

Ey murğ-i seher zi-pervâne biyâmuz
K’ân sûhterâ can şüd ü âvâz neyâmed

“Ey seher kuşu! Aşkı pervaneden öğren.
Zira o yanmışın canı gitti de sesi çıkmadı”.

Yani sen de onun gibi can verde feryat edip durma! demiştir. Bu aşk kimi zaman Allah aşkı kimi zaman insani bir aşk olmuştur.


Bu arada yukarıdaki fotoğrafta ateşin ortasında gördüğünüz gölge bir pervanedir. En sonunda hepsi ateşe dalmaz mı?

Gelelim beni bütün bunlara yazmaya iten sebebe..

Bildiğiniz gibi bu günlerde en sevdiğim gruplardan Yüksek Sadakat. Bu grubun Pervane isimli şarkısını daha önceleri yazmıştım. Şarkının şöyle bir nakaratı var:

Sen parla ben döneyim aşkının etrafında,
Bir yanıp bir söneyim alacakaranlıkta.
Sen parla ben döneyim aşkının etrafında,
Bir yanıp bir söneyim alacakaranlıkta.

Şimdi buradaki bir yanıp sönmek ateşe dalıp tutuşmak ve sonra sönmek ve sonra tekrar ateşe dalmak manasında ise evet çok güzel. Eğer ateşböceği iması varsa çok garip..

Sizce hangisi?

Share

Ceteris Paribus

Şimdi Sosyal Bilimler içindeki method farklılıkları bana bile ilginç geliyor. Neyse başlıkta gördüğünüz kelime Ceteris Paribus’un İngilizce açıklaması için şuraya bakabilirsin.Efendim bu Latince deyimin Türkçesini biz daha ziyade Kimya’da kullandığımı NŞA kelimesi ile tanımlayabiliriz. Kelimesi kelimesine şöyle demek: Diğer bütün şeyler eşitse!

Bunu daha ziyade İktisatçıların kullandığı bir kavramdır. Genel olarakta biftek üretimin artımı örneğiyle Ceteris Paribus kavramını anlatırlar. Ancak bu kavramın kullanımıyla ilgili akademik makalelerde “Ceteris is not always Paribus” ifadesini görebilirsiniz. Bu da şu demektir. Diğer şeyler her zaman eşit değildir. İşte tam burası benim en çok sevdiğim yer. Niye diyeceksiniz; çünkü ben sosyal bilimlerde “chaos teorisi” ve “kelebek etkisine” inanırım. Çok çok basit anlatımıyla Japonya’da kanat çırpan kelebek’in Afrika’da hortum yapacağı kavramını seven biriyim.

Amerika’nın son günlerde dünyada uyguladığı politikası ise hakikaten Ceteris Paribus cinsinden değerlendirilebilir. Çünkü ABD İran sorununu Şii dünyasından ayrı olarak çözmek istiyor. Ya da Iraq problemini çözerken Suriye’yi ihmal etmek istiyor. Ya da Afganistan problemini İran’dan ayrı değerlendiriyor. Herşeyden öte Filistin sorununu bütün bunlardan izole ederek çözmeye çalışmak bence bu anlayışın en büyük problemi. Eğer uluslararı ilişkiler bir sistem ise, her hangi bir çarkın hareketinin başka çarkları döndürmeyeceğini düşünmek bana çok akılcı gelmiyor.

Share

Security Fence/Wall Apartheid Wall ve Filistin

Güvenlik duvarı olarak tabir edilen bu duvar binlerce insani diğer binlercesinden ayırıyor. Eğer bir duvar varsa, önyargı vardır bir diğeri hakkında; gerçekten bilgi ve tanımadan bahsedemeyiz. İsrail güvenlik adına diktiği bu duvarla yeni nesil Filistin’lileri fiziksel manada ve uzlaşma düzleminde kendisinden uzaklaştırıyor. Hiç bir birini tanımayan insanlardan ancak düşmanlar yetişir. İnsan zihni önyargıyı bilmediği insanlar üzerine üretir. Diğerine ait en kötü, en çirkin ve en tahammül edilmez duyguları diğerine yükler.

İşte bu beton duvara bakarak büyümek ve yaşamak zorunda olanlar için Banksy adındaki İngiliz graffiti sanatçısını duvara isyanını anlatan resimler yapmış:

Bir diğeri de şu:

Bu at resmi de epey ironik:

Ve diğerleri de şunlar:

Share